بزرگترین بازار‌های سهام در جهان، از وال استریت تا Nikkei

شاید شما به دنبال بزرگترین بورس دنیا باشید یا بخواهید بدانید که بزرگترین بازار‌های سهام دنیا کدام بازار‌ها هستند. البته می‌دانیم که نام وال استریت و شاخص نیکی بار‌ها به گوشتان خورده است اما بهتر است از ابتدا شروع به توضیح دادن بزرگترین بازار‌های سهام دنیا کنیم تا شما درک درستی نسبت به این بازار‌ها پیدا کنید. تاریخچه بازار سهام به بیش از 5 قرن پیش و به سال 1460 در آنتورپ باز می‌گردد. به صورت کلی، فرآیند از آن زمان تا حد زیادی دگرگون شده است، اگرچه مهم‌ترین تغییرات در دهه‌های اخیر رخ داده است، به ویژه پس از رونق فناوری‌های جدید که باعث شده زمان و مسافت به عنوان عواملی در جهان سهام تأثیرگذاری خود را از دست بدهند.

مهمترین بازار‌های معاملات سهام در جهان اساساً در آمریکای شمالی و آسیا هستند. با این حال، غیر از آن‌ها موارد دیگری نیز وجود دارد، مانند بورس لندن، بزرگترین بورس در اروپا. بازار‌های اصلی سهام به شرح زیر است:

بورس اوراق بهادار نیویورک

منشأ آن به توافقی بین معامله گران و کارگزاران در سال 1792 برای تنظیم بازار سهام برمی گردد، اگرچه بورس اوراق بهادار نیویورک تا سال 1817 شروع به فعالیت نکرد و نام فعلی خود را دریافت نکرد و تا سال 1863 این بازار که با نام مستعار "هیئت بزرگ" شناخته می‌شد. این بازار که از زمان پایان جنگ جهانی اول، از بورس لندن پیشی گرفت، بزرگترین بازار سهام در جهان باقی مانده است. ارزش بازار آن در اکتبر 2017 بالغ بر 21. 3 میلیارد دلار بود. دفتر مرکزی NYSE در خیابان 11 وال استریت در منهتن قرار دارد و ساختمان آن در سال 1978 به عنوان یک نقطه عطف ملی شناخته شد.

شروع و پایان جلسات با چهار زنگ مشخص می‌شود که با فشردن یک دکمه هر روز به ترتیب در ساعت 9:30 صبح و 4 بعد از ظهر به صدا در می‌آیند. هر روز زنگ‌ها توسط افراد مرتبط با دنیای اقتصاد به صدا در می‌آید و گهگاه بورس نیویورک شخصیت‌هایی را از دیگر حرفه‌ها برای این مراسم انتخاب می‌کند. بنابراین، ورزشکارانی مانند مایکل فلپس شناگر و اسطوره بیسبال، جو دی ماجیو، هنرمندانی مانند لیزا می‌نلی، بانک راک کیس و سیاستمدارانی مانند نلسون ماندلا و کوفی عنان، قهرمانان افتتاح و بسته شدن روز در طبقه نیویورک بوده‌اند.

شاخص داو جونز

در بازار سهام امریکا، داوجونز معروف‌ترین شاخص بورس است که در 26 می‌1896 در نیویورک توسط چارلز هنری داو، سردبیر وال استریت ژورنال، که خالق بسیاری از شاخص‌های دیگر در طول سال‌ها بود، تأسیس شد. در ابتدا، 12 شرکت در داوجونز قابل معامله بودند، در حالی که امروز 30 شرکت بخشی از آن هستند که تنها جنرال الکتریک از ابتدا باقی مانده است. اولین شاخص داوجونز ارزش 40. 94 واحد را به دست آورد و امروز اعتبار آن در حدود 25000 واحد است.

در سال 1914 و در نتیجه شروع جنگ جهانی اول، بازار سهام اولین تعطیلی بزرگ خود را در تاریخش تجربه کرد و به مدت چهار ماه و دو هفته بسته ماند. هنگامی که در 12 دسامبر بازگشایی شد، بیشترین ریزش روزانه را تجربه کرد، زمانی که شاخص داوجونز 24.4 درصد از ارزش خود را دست داد.

در هفته رو به پایان اکتبر 1929، وحشت در وال استریت گسترش یافت. پنجشنبه، دوشنبه و سه شنبه سیاه، منجر به سقوط بازار سهام در سال 1929 شدند که معروف‌ترین رکود اقتصادی قرن بیستم بود. نتایج آنقدر ویرانگر بود که شاخص داوجونز تا سال 1954 به سطح سال 1929 خود بازنگشت.

مانند بسیاری از بخش‌های دیگر جامعه، تبعیض علیه زنان در وال استریت نیز وجود داشت. در سال 1943، سرانجام به زنان اجازه حضور در زمین داده شد و در سال 1967، موریل سیبرت اولین عضو زن بورس نیویورک شد.

19 اکتبر 1987 تاریخ به اصطلاح دوشنبه سیاه بود، زمانی که دومین ریزش بزرگ در تاریخ وال استریت رخ داد، و داوجونز 22.6 درصد سقوط کرد.

در پایان قرن بیستم، در 29 مارس 1999، داوجونز از سد روانی 10000 امتیاز عبور کرد. هجده ماه بعد، NYSE  فعالیت خود را به مدت چهار روز پس از حمله تروریستی 11 سپتامبر تعطیل کرد. نشانگر 20000 امتیاز برای اولین بار در 25 ژانویه 2017 پیشی گرفت.

شاخص نزدک

شاخص NASDAQ (انجمن ملی فروشندگان اوراق بهادار، قیمت‌گذاری خودکار) دومین بازار سهام جهان از نظر ارزش بازار است و مانند بازار بورس نیویورک، در نیویورک و در میدان نمادین تایمز واقع شده است. این شرکت در سال 1971 توسط انجمن ملی فروشندگان اوراق بهادار (NASD)، یک گروه محلی از کارگزاران سهام، تأسیس شد. نزدک در نوع خودش بی بی نظیر بود چرا که معاملات توسط کامپیوتر‌ها و تلفن‌ها به صورت خودکار انجام می‌شدند.

با گذشت زمان، نزدک، سایر بازار‌های سهام، از جمله بازار‌های سهام بوستون و فیلادلفیا، قدیمی‌ترین بازار‌های ایالات متحده را خریداری کرد. امروزه بازار سهام نزدک بزرگترین بازار سهام تخصصی در زمینه فناوری در آمریکا است که بیشترین حجم معاملات در ساعت را در جهان دارد و 3800 شرکت در لیست آن قرار دارند. در اواخر سال 2017، ارزش بازار آن حدود 9.6 میلیارد دلار بود.

شاخص‌های اصلی مرتبط با آن Nasdaq Composite و Nasdaq 100 هستند، اما Nasdaq Biotechnology  نیز قابل توجه است. نزدک کامپوزیت همان چیزی است که قبلاً ذکر شد و حدود 4000 شرکت در لیست آن فهرست شده است و در اخبار به آن اشاره می‌شود که می‌گویند «Nasdaq در آن روز یک درصد بالا یا پایین رفته است». به نوبه خود، نزدک 100‌ها شرکت مهم فناوری را در فهرستش جای می‌دهد، از جمله اپل، مایکروسافت، فیس بوک، تسلا، استارباکس، آمازون، کامکیز و آلفابت (گوگل) که برخی از شناخته شده‌ترین آن‌ها نیز هستند. علاوه بر این، شایان ذکر است که نزدک 100 شامل هیچ شرکت مالی نمی‌شود.

از آنجایی که نزدک متشکل از شرکت‌هایی در هر اندازه و قیمت سهام متفاوت است، نزدک 100 یک شاخص وزنی است. این بدان معناست که بزرگ‌ترین شرکت‌ها نسبت به شرکت‌های کوچک‌تر تأثیر بیشتری بر تغییر ارزش نزدک 100 دارند. نزدک در ساعت 9 صبح (به وقت امریکا) باز می‌شود و در ساعت 4:30 بعد از ظهر بسته می‌شود، اگرچه شامل جلسات قبل و بعد از بازار است، برنامه آن از 7:00 صبح تا 8:00 بعد از ظهر است.

گروه بورس ژاپن

این گروه که پس از ادغام با بورس اوراق بهادار اوزاکا در سال 2012 به عنوان گروه بورس ژاپن شناخته می‌شود، در 15 می‌1878 در پایتخت ژاپن تأسیس شد. این بازار در حال حاضر سومین بازار سهام جهان از نظر ارزش بازار است و مهمترین بازار در آسیا است. دارای بیش از 2200 شرکت است و ارزش بازار آن در پایان سال 2017 تقریباً 6 میلیارد دلار بود.

شاخص های اصلی بورس اوراق بهادار ژاپن

شاخص‌های اصلی بورس اوراق بهادار توکیو عبارتند از Nikkei 225 که از شرکت‌های انتخاب شده توسط Nihon Keizai Shimbun، مهم‌ترین روزنامه مالی ژاپن و J30 که شامل بزرگترین شرکت‌های صنعتی ژاپن است، تشکیل شده است. علاوه بر این، بورس اوراق بهادار توکیو به بازار‌های مختلفی تقسیم می‌شود: بخش اول (که در آن مهم‌ترین اوراق بهادار فهرست شده‌اند، بخش دوم (که شامل شرکت‌های کوچکتر است)، بخش خارجی (شامل شرکت‌های خارجی) و مادرز (که نوآورترین شرکت‌ها با بیشترین رشد است). بین 10 اوت 1945 تا 1‌آوریل 1949، بورس توکیو به دلیل عواقب شرکت و شکست این کشور در جنگ جهانی دوم به حالت تعلیق درآمد.

اگرچه ممکن است برای شما عجیب باشد، در اوایل سال 1989، سهام ژاپن 45 درصد از حجم بازار‌های سهام جهانی را تشکیل می‌داد، در حالی که 33 درصد مربوط به ایالات متحده و 9 درصد مربوط به بریتانیا بود. اما با گذشت زمان این اعداد تغییر پیدا کرد، آمریکای شمالی با 53 درصد از ارزش بازار، با تنها 8.4 درصد برای ژاپن و 6.2 درصد برای بریتانیا، بر بازار تسلط دارند. در سال 1988، هشت شرکت از ده شرکت بزرگ جهان از نظر ارزش بازار، ژاپنی بودند - که پنج شرکت آن‌ها بانک بودند - و تنها یک شرکت، اکسون موبیل، از ایالات متحده بود. با این حال، تمام شرکت‌های 10 شرکت برتر در سال 2017 آمریکایی بودند.

دهه 1980 شاخص نیکی بی‌سابقه بود، همانطور که در سپتامبر 1982 در 6910 واحد بود و تنها 8 سال بعد در فوریه 1990 به بالاترین سطح تاریخی 34591 رسید که هنوز نتوانسته به آن عدد بازگردد. دو سال بعد، در ژوئن 1992، شاخص به 15910 کاهش یافت. در اوایل سال 2018، شاخص Nikkei حدود 21000 واحد اعتبار داشت.

در 1 نوامبر 2005، بورس اوراق بهادار توکیو با یکی از بزرگترین شکست‌های تکنولوژیک در تاریخ بازار‌های سهام جهانی مواجه شد، زیرا سیستم‌های بورس به مدت 4 ساعت به دلیل نقصی که توسط شرکت محلی فوجیتسو در سیستم وارد شد، غیرقابل استفاده بودند.

مانند سایر بازار‌های آسیایی، این بازار در ظهر تعطیل می‌شود تا به کارمندان، نمایندگان و سرمایه‌گذاران خود اجازه دهد ناهار بخورند. از دوشنبه تا جمعه از ساعت 8 تا 11:30 صبح و از 12:30 تا 5:00 بعد از ظهر باز است.

بورس اوراق بهادار شانگ‌های

بورس اوراق بهادار شانگ‌های (SSE) که در 26 نوامبر 1990 تأسیس شد، یکی از سه بازار مستقل در جمهوری خلق چین است. دو بازار دیگر بورس شنژن و بورس هنگ کنگ محدود هستند. این چهارمین رتبه بزرگ جهان از نظر ارزش بازار است که مجموعاً در اواخر سال 2017 بالغ بر 5 میلیارد دلار است. شاخص اصلی آن SSE Composite است، اگرچه SSE 50 و SSE 180 نیز دارد. بازار سهام پکن یکی از خاص‌ترین بازار‌های مالی دنیا محسوب می‌شود.

اگرچه چین به یک مهره مهم در اقتصاد جهانی تبدیل شده است، بخش قابل توجهی از اقتصاد این غول آسیایی تحت کنترل دولت است. این امر بر بازار‌های سهام آن نیز تأثیر می‌گذارد که ارزش‌های آن صرفاً توسط نیرو‌های بازار کنترل نمی‌شود، زیرا زمانی که نشانه‌هایی از نوسان وجود دارد، دولت اقداماتی را انجام می‌دهد و برای حمایت از بازار‌ها مداخله می‌کند. پس از ظهور در سال 1990، بورس اوراق بهادار شانگ‌های هنوز به عنوان یک بازار نابالغ در نظر گرفته می‌شود.

با توجه به ویژگی‌های اقتصاد چین، سرمایه‌گذاران خارجی تنها حدود 2 درصد از اوراق بهادار بزرگترین کشور جهان را در اختیار دارند. جنبه دیگری که بورس شانگ‌های را متمایز می‌کند این است که برخلاف اکثر بازار‌های سهام بین‌المللی، در این مورد، بیشتر سرمایه‌گذاران آن نهادی هستند. در مقایسه با ایالات متحده که 50 درصد از جمعیت آن در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، تنها 6 درصد از چینی‌ها این کار را انجام می‌دهند.

در 16 اکتبر 2007، شاخص SSE Composite با 6,124,044 واحد به حداکثر تاریخی خود رسید و در سال 2008 در نتیجه شروع بحران اقتصادی جهانی 65 درصد کاهش یافت.

مهمترین شرکت بورس شانگ‌های، پتروچاینا است که یک شرکت نفت و گاز است که بیش از نیم میلیون نفر نیرو دارد و پس از آن در رتبه‌بندی دو نهاد مالی قرار دارند: بانک صنعتی و تجاری چین و بانک کشاورزی چین.

بورس لندن

بورس اوراق بهادار لندن در سال 1801 تأسیس شد که آن را به قدیمی‌ترین بازار سهام در جهان تبدیل می‌کند. ارزش بازار آن 4.3 میلیارد دلار است و دفتر مرکزی آن در میدان Paternoster لندن است. بیش از 3000 شرکت از بیش از 70 کشور جهان در آن معامله می‌شوند.

پنج شاخص بازار LSE وجود دارد: FTSE 100، FTSE 200، FTSE 350، FTSE Small Cap Index و FTSE All-Share Index. از میان آن‌ها، FTSE 100 - که معمولاً "Fotsie" نامیده می‌شود - قابل توجه‌ترین است و 100 شرکت مهم LSE را در خود جای می‌دهد.

اگرچه این بازار در آغاز قرن نوزدهم آغاز شد، اما منشأ آن به سال 1570 باز می‌گردد، زمانی که بورس سلطنتی افتتاح شد، بازار سهام آن زمان به عنوان مرکز تجاری لندن عمل می‌کرد.

در جنگ جهانی اول، بورس لندن از اواخر ژوئیه 1914 تا روز سال نوی 1915 بسته بود، سپس با محدودیت‌های شدید افتتاح شد، زیرا معاملات فقط به صورت نقدی امکان‌پذیر بود.

در طول جنگ جهانی دوم، بازار سهام تنها به مدت شش روز در آغاز جنگ بسته شد و یک روز دیگر در سال 1945، زمانی که مقر آن مورد اصابت یک پرتابه V-2 منشأ آلمانی قرار گرفت و به ساختمان آسیب رساند، با وجود خسارات ناشی از پرتابه، معاملات سهام تا حدی در زیرزمین فعال باقی ماند.

شعار LSE عبارت لاتین "Dictum meum pactum" (کلام من پیوند من است) است، در سال 1923 ایجاد شد تا بیان کند که شخص باید به قول خود عمل کند. تا همین اواخر، بورس لندن منحصراً مختص مردان بود. تا اینکه در سال 1973 اولین زن توانست بخشی از این سازمان را تشکیل دهد. عجیب است که پلتفرم تجارت الکترونیکی‌اش روی لینوکس (نرم‌افزار رایگان) ساخته شده است و به آن بورس هزاره می‌گویند. از دوشنبه تا جمعه از ساعت 8 صبح تا 4:30 بعد از ظهر باز است. البته بورس سیدینی هم یکی از بازار‌های تأثیرگذار در بازار فارکس است که قدمت آن کمتر از موارد نامبرده است.